Er is al heel wat geschreven over de afschaffing van de woonbonus. Maar wat is er nu precies beslist? De grote lijnen zijn bekend, maar het Vlaams Parlement kan nog dingen veranderen. Alle veranderingen waarover nu geschreven wordt, zijn dus nog met een zeker voorbehoud.
Wat is de woonbonus?
De woonbonus bestond nog niet zo heel lang. Hij werd ingevoerd in 2005. Vlaanderen is het laatste gewest dat de woonbonus afschaft. In Wallonië werd hij omgevormd tot een wooncheque. Het Brussels gewest schafte hem af in 2017.
Dankzij de woonbonus kan je een bepaald bedrag van de kapitaalaflossingen, de intresten en de schuldsaldoverzekering aftrekken van je belastbaar inkomen. Het resultaat is een lagere belasting. Het maximale bedrag dat je kan aftrekken is beperkt tot 1.520 euro (vermeerderd met 760 euro gedurende de eerste 10 jaar en 80 euro bij minstens 3 kinderen ten laste). Van die bedragen kan je 40% inbrengen. Het maximale voordeel is 944 euro per belastingplichtige. Een gehuwd of wettelijk samenwonend koppel heeft hier dus een voordeel ten opzichte van een alleenstaande omdat zij beiden de woonbonus kunnen inbrengen.
De belangrijkste voorwaarde voor de woonbonus is dat het gaat om de enige en eigen woning.
Waarom afschaffen?
Volgens onderzoek van onder andere de universiteit Gent blijkt dat de woonbonus de prijs van de woningen zou opdrijven. Mensen slagen er met de woonbonus niet in om huizen aan te kopen die kwalitatiever of groter zijn. Wat men wint door de lagere belasting, spenderen ze aan hetzelfde huis maar ze betalen er een hoge prijs voor. Eigenlijk werden vooral de verkopers beter van de woonbonus, zo luidde de conclusie van het onderzoek.
De Vlaamse regering kiest met de afschaffing voor een taxshift van het hebben van een woning naar het verwerven van een woning.
Vanaf wanneer?
Vanaf 1 januari 2020 komen nieuwe woningen niet meer in aanmerking voor de woonbonus. Het tarief van de registratierechten wordt met 1% verlaagd. Voor de aankoop van de enige gezinswoning betaal je dan nog 6% of 5% als je een energiezuinige renovatie uitvoert.
Het moment waarop de leningsakte bij de notaris wordt ondertekend bepaalt in welk systeem je valt. Teken je uiterlijk op 31 december 2019 de akte dan kan je nog genieten van de woonbonus. Voor bestaande leningen blijft de woonbonus behouden.
Herfinanciering
Als je een herfinanciering van een bestaande lening doet, blijf je genieten van de woonbonus omdat een herfinancieringslening beschouwd wordt als een voortzetting van de oorspronkelijke lening. Of de herfinanciering bij de eigen bank gebeurt of bij een andere bank, maakt niet uit.
Een lening herfinancieren enkel om de looptijd te verlengen en om zo langer van de woonbonus te genieten, heeft geen zin. Looptijdwijzigingen worden vanaf 1 januari 2020 geneutraliseerd. De resterende looptijd wordt bevroren en betalingen buiten de oorspronkelijke looptijd komen niet meer in aanmerking voor de woonbonus.
Wederopname
Van een wederopname is sprake wanneer je een deel van het reeds afgeloste kapitaal opnieuw ontleent. In tegenstelling tot een herfinanciering wordt een wederopname wel beschouwd als een nieuwe lening. Op het deel van de lening dat je heropneemt, zal de woonbonus enkele van toepassing zijn op voorwaarde dat die bijkomende lening aangegaan is voor 1 januari 2020. Hier is meestal geen notariële akte nodig, daarom geldt de datum van aanvaarding van het kredietaanbod als datum van de lening.
