Blog

Iedereen heeft al wel eens gehoord van een pro Deo advocaat. Maar wist je dat dit ook voor bemiddeling mogelijk is?

Volgens de Grondwet heeft iedereen recht op juridische bijstand. In 2005 werd rechtsbijstand uitgebreid naar procedures van vrijwillige of gerechtelijke bemiddeling, die geleid worden door een erkend bemiddelaar. Concreet wil dit zeggen dat als je aan de wettelijke voorwaarden voldoet om rechtsbijstand te bekomen, je het ereloon van de bemiddelaar niet of slechts gedeeltelijk hoeft te betalen.

Tijdens het eerste gesprek gaan we na of je in aanmerking komt voor rechtsbijstand. Wij kunnen het verzoekschrift opstellen. Het enige wat je dan nog zelf moet doen, is de attesten en de bewijsstukken verzamelen en het verzoek indienen.

Contacteer ons gerust voor meer informatie.

Wie kan beroep doen op rechtsbijstand?

Rechtsbijstand kan worden verleend als je aantoont dat je bestaansmiddelen ontoereikend zijn. De beslissing wordt genomen door het Bureau voor Juridische Bijstand of door de rechter die de partijen naar een erkend bemiddelaar verwijst.
De criteria en inkomensgrenzen voor pro Deo en rechtsbijstand zijn dezelfde. De bijstand kan volledig of gedeeltelijk kosteloos zijn.

Ontoereikende bestaansmiddelen

Er wordt rekening gehouden met alle mogelijke inkomsten van de aanvrager. Niet alleen beroepsinkomsten of uitkeringen, maar ook inkomsten roerende en onroerende goederen of uit spaargelden. Er mag zelfs rekening gehouden worden met “tekenen van gegoedheid” zoals steun van een derde, het bezitten van meerdere eigendommen, enz…Er wordt geen rekening gehouden met occasionele steun van een derde, de kinderbijslag en de enige en eigen woning.
Er wordt rekening gehouden met het maandelijks netto-inkomen van alle gezinsleden. Dit geldt niet als er tegengestelde belangen zijn zoals bij een scheiding, zelfs niet bij een EOT binnen vrijwillige bemiddeling. Dit geldt ook niet als er niet-kostendelend wordt samengewoond, zoals bijvoorbeeld tijdelijk gaan inwonen bij een familielid tijdens de feitelijke scheiding.
Betaalde onderhoudsgelden worden afgetrokken. Ontvangen onderhoudsgelden worden bijgeteld, ook het onderhoudsgeld voor de kinderen. In de praktijk is er bij de start van een bemiddeling echter hierover meestal nog geen regeling.
Als de ouders een gelijkmatig verdeeld verblijf voor de kinderen zijn overeengekomen, wordt elke ouder als een persoon met gezinslast gezien. De kinderen van de ouders die allebei een aanvraag indienen, worden beschouwd als ten laste van elk van hen tot de uitspraak van een beslissing over hun verblijf.

Inkomensgrenzen (geldig vanaf 1 september 2017)

Alleenstaand

• volledige kosteloosheid: max. € 994 netto/maand
• gedeeltelijke kosteloosheid: tussen € 994 en € 1.276 netto/maand

Gehuwd, samenwonend of alleenstaand met persoon ten laste

• volledige kosteloosheid: max. € 1.276 netto/maand (=gezinsinkomen) + € 178,54 per persoon ten laste
• gedeeltelijke kosteloosheid: tussen € 1.276 en € 1.556 netto/maand (=gezinsinkomen) + € 178,54 per persoon ten laste

Rechtsbijstand voor diegenen die beschouwd worden als personen wiens bestaansmiddelen onvoldoende zijn, behoudens tegenbewijs

De belangrijkste categorieën van personen die hiervoor in aanmerking komen:

• iemand die bedragen geniet uitgekeerd als leefloon of als maatschappelijke bijstand, op voorlegging van de geldige beslissing van het betrokken openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn;
• iemand die bedragen geniet uitgekeerd als gewaarborgd inkomen voor bejaarden, op voorlegging van het jaarlijks attest van de Rijksdienst voor pensioenen;
• iemand die een vervangingsinkomen voor gehandicapten geniet (minstens 66% gehandicapt), op voorlegging van de beslissing van de minister tot wiens bevoegdheid de sociale zekerheid behoort of van de door hem afgevaardigde ambtenaar;
• iemandj die een kind ten laste heeft dat gewaarborgde kinderbijslag geniet, op voorlegging van het attest van het Federaal Agentschap voor de kinderbijslag (Famifed);
• de huurder van een sociale woning die huur betaalt die overeenkomt met de helft van de basishuur, op voorlegging van laatste huurprijsberekening;
• …

Minderjarigen genieten altijd van volledige kosteloosheid.

Hoe kan je rechtsbijstand bekomen?

De persoon die meent aanspraak te kunnen maken op rechtsbijstand, richt een verzoekschrift aan het Bureau voor Rechtsbijstand van de rechtbank die bevoegd zou zijn geweest indien het geschil bij haar aanhangig werd gemaakt. Het bureau doet uitspraak binnen de 8 dagen.

Rechtsbijstand is nooit meer dan een voorschot. Indien de partij die rechtsbijstand verkrijgt, er financieel terug wat beter voor komt te staan, bijvoorbeeld door een gunstige rechterlijke beslissing of een gunstig bemiddelingsakkoord, dan kunnen de erelonen die aan de bemiddelaar betaald werden, teruggevorderd worden.

Naast het verzoekschrift moeten een aantal bewijsstukken meegestuurd worden:

• Attest van gezinssamenstelling (van max. 1 maand oud);
• Bewijs van bestaansmiddelen van de voorbije drie maanden. Bijvoorbeeld: loonfiches van de drie maanden voorafgaandelijk aan de aanvraag, rekeninguittreksels voor bewijs van betaalde of ontvangen onderhoudsgelden, attest van het interimkantoor met het volledige overzicht van inkomen van de voorbije drie maanden, beslissing van een uitkeringsinstantie (invaliditeit, ziekenkas, enz.), bewijs van ‘geen inkomsten’ door 3 attesten (van de RVA, OCMW en mutualiteit) waarin staat dat deze persoon geen uitkering geniet;
• Bewijs dat je hoort bij de groep personen waarvan vermoed wordt dat ze onvermogend is;
• Bewijs van buitengewone schulden;
• Eventueel het bemiddelingsprotocol;
• Eventueel de beslissing van het Bureau voor Juridische Bijstand van aanstelling pro Deo.